The Archives of Architecture: a tool for teaching with a gender perspective

Authors

DOI:

https://doi.org/10.5821/jida.2021.10539

Keywords:

archives of architecture, gender perspective, women architects, academic feminism, teaching tool

Abstract

Architecture Archives are common tools in the professional practice of architects. Its indisputable value as a documentary heritage in Spain has prompted the creation of the Historical Archives of some Association of Architects, as well as the protection of private funds of mainly male architects. Indeed, the absence of documentary collections on female architects is remarkable, a fact that leads to a lack of attention and interest in them, thus, a work of visibility is essential. With this objective, this year a teaching experience has been developed focused on Architecture Archives, which have served as a support in teaching with a gender perspective. This text aims to transmit this experience where students have been able to research from a gender perspective, creating their own contribution to the recovery of women architects as intellectual, professional and cultural agents of architecture.

Author Biographies

Olatz Ocerin-Ibáñez, Escuela Técnica Superior de Arquitectura de la Universidad del País Vasco (UPV/EHU)

Co-directora académica del Curso Complementario “Archivos de Arquitectura del siglo XX. CEDA” UPV/EHU; Co-responsable del Archivo de Arquitectura de la ETSArquitectura de la UPV/EHU; Directora investigación “Arquitectas Euskadi/Euskal Herriko emakumezko arkitektoak” (convenio ETSA-UPV/EHU Gobierno Vasco); Profesora Asociada-Área Construcciones arquitectónicas-Departamento de Arquitectura ETSA-UPV/EHU; Doctora en Filosofía - UPV/EHU (2016); Máster en Filosofía, Ciencia y Valores - UPV/EHU (2010); Arquitecta (profesional liberal) colegiada Colegio Oficial de Arquitectos Vasco-Navarro.

Itziar Rodríguez Oyarbide, Escuela Técnica Superior de Arquitectura de la Universidad del País Vasco (UPV/EHU)

Arquitecta (EHU/UPV) y Master en “Conservación de ciudades y edificios históricos” (KUL, Bélgica). Desde 2011 profesora asociada de la Escuela de Arquitectura de la UPV/EHU. Desde 2018 miembro del programa de “Implantación del BIM para el Grado de Fundamentos de Arquitectura”. Desde 2021, colaboradora en docencia con perspectiva de género, Curso Complementario “Archivos de Arquitectura del siglo XX” y en 2021 Inscripción tesis doctoral “Las arquitectas de Euskadi, siglo XX.

References

ACASUSO ATUTXA, M. (2017). “50urte EHAEOn aurreneko emakume arkitektoak/ 50 años de Arquitectas pioneras en el COAVN”. <http://www.coavn.org/coavn/mail/17/MensajeDecana/171003.pdf> [Consulta: 02-09-2021]

ÁVILA GÓMEZ, A. (2017). “Archivos de arquitectos, archivos de arquitectura: una mirada al caso francés.” en Revista Academia XXII, núm.16, México, Universidad Nacional Autónoma de Mexico, pp.51-69. <http://www.revistas.unam.mx/index.php/aca/article/view/62944> [Consulta: 17-07-2021]

BALLARÍN DOMINGO, P. (2013). “Docencia universitaria y conocimientos en torno al género. Resistencias, creencias y prejuicios”. en Cuestiones de género: de la igualdad y la diferencia. núm.8, pp.89-106. <http://revpubli.unileon.es/index.php/cuestionesdegenero/article/view/880> [Consulta: 15-08-2021]

CARREIRO OTERO, M; LÓPEZ GONZÁLEZ, C.: (2016 A). “Una transgresión docente: integración de la perspectiva de género en la Escuela Técnica Superior de Arquitectura de la UDC”, en IV Xornada Universitaria Galega en Xénero “Perspectiva de xénero na docencia universitaria”, Santiago de Compostela. <https://1library.co/document/qo5n6vky-titulouna-transgresion-integracion-perspectiva-escuela-tecnica-superior-arquitectura.html?utm_source=related_list> [Consulta: 20-07-2021]

CARREIRO OTERO M y LÓPEZ GONZÁLEZ, C.: (2016 B). Arquitectas pioneras de Galicia. Ocho entrevistas, A Coruña. Servizo de Publicacións de Universidade da Coruña. Cuadernos de arquitectura y urbanismo (1972) «Declaración de Palma». [en línia], núm.90, p.3, <https://raco.cat/index.php/CuadernosArquitecturaUrbanismo/article/view/111445> [Consulta: 27-07-2021]

HARRIS, J. (1994). “Las reservas del saber; Los orígenes del Museo de Arquitectura contemporánea” en Ruiz de Ael, M. “Arquitecturas dibujadas” en I Jornadas Internacionales sobre el estudio y conservación de las fuentes de arquitectura, Vitoria-Gasteiz, pp.13-34.

LINAZASORO, J.I. (1978). “Hacia un museo de arquitecturas”. Fondo Miguel Garai del Archivo de Arquitectura de la E.T.S. de Arquitectura de la UPV/EHU. Donostia-San Sebastián.

OCERIN IBÁÑEZ, O. (2017). “Matilde Ucelay eta emakumezko arkitektoak EHAEOan koligiatzearen testuingurua (1936-1975)” en Aldiri: arkitektura eta abar, p.32-35.<https://www.buruxkak.eus/aldiri-artikulua/matilde-ucelay-eta-emakumezko-arkitektoak-ehaeoan-kolegiatzearen-testuingurua-1936-1975/1741> [Consulta: 18-09-2021]

OCERIN IBÁÑEZ, O. (2020). “Sin noticias de arquitectas en España. Una aproximación feminista a la profesión y formación arquitectónicas desde la Ilustración hasta la titulación de Matilde Ucelay.” en Asparkía. Investigació feminista, pp.93-113. <https://www.e-revistes.uji.es/index.php/asparkia/article/view/4586> [Consulta: 02-07-2021]

PÉREZ MORENO, L.C. (2020). “Historia de las mujeres en la arquitectura. 50 años de investigación para un nuevo espacio docente” en JIDA´20 VIII Jornadas sobre Innovación docente en Arquitectura, Málaga, pp.297-305. <https://revistes.upc.edu/index.php/JIDA/article/view/9349> [Consulta: 15-07-2021]

SÁNCHEZ DE LERÍN GARCÍA-OVIES, T. (2000). Modesto López Otero. Vida y obra. Tesis doctoral. Madrid: ETSAM. <http://www.cervantesvirtual.com/obra-visor/el-arquitecto-y-acadmico-modesto-lpez-otero-0/html/> [Consulta: 18-09-2021].

SUAU MAYOL, T. (2012). El corporacionisme dels arquitectes a Catalunya (1874-1975). Compromís polític, social i cultural. Tesis doctoral. Barcelona: Universitat de Barcelona. <http://diposit.ub.edu/dspace/handle/2445/35552> [Consulta: 08-08-2021].

RIVAS QUINZAÑOS, P.; RUILOPE URIOSTE, B.; y SUÁREZ MENÉNDEZ, M. (2012). “El legado del arquitecto. Los archivos de arquitectura en la ETSA de Madrid” en Textos dispersos, Archivos, núm.5 <http://polired.upm.es/index.php/textosdispersos/article/view/1857/1868> [Consulta: 08-08-2021]

ZELLNER, P. (2016). “El Archivo Internacional de Mujeres en la Arquitectura celebra 30 años: una nueva visión” en Bitácora arquitectura, núm.13, p.016-023. <http://www.revistas.unam.mx/index.php/bitacora/article/view/57454> [Consulta: 02-07-2021]

Downloads

Published

2021-10-28

Issue

Section

PAPERS